تعارض بين علامت تجاری ونام شخص برخلاف اشخاص حقوقی، که شخصیت حقوقی آنان اعتباری می باشد، شخصیت حقوقی اشخاص حقیقی واقعی است. بنابراین حمایت از چنین شخصیتی، با قید اولویت ضروریت تر و سزاوارتر می باشد.

مميزات شخص حقیقی از قبیل نام خانوادگی، تصویر و حتی نام مستعار مشهور یک شخص حقیقی، مورد حمایت قانون می باشد و علامت تجاری نمی تواند با آن متعارض گردد وگرنه از ثبت علامت تجاری جلوگیری می گردد. در این خصوص با عنایت به ماده ۵۷۸ قانون تجارت که مقرر می دارد: «اسم تجارتی ثبت شده را هیچ شخص دیگری در همان محل نمی تواند اسم تجارتی خود قرار دهد ولو اینکه اسم تجارتی ثبت شده با اسم خانوادگی او یکی باشد.» و از طرفی با عنایت به بند یک از ماده شش آئین نامه دفتر ثبت تجارتی مصوب ۱۳۲۵ وزارت دادگستری که درج نام و نام خانوادگی بازرگانی در اظهارنامه ثبت اسم تجارتی ضروری دانسته و به موجب ماده هفت همان آئین نامه، متصدی دفتر ثبت تجارتی مکلف به ثبت مفاد اظهارنامه ظرف مدت ده روز در دفتر مخصوص این امر شده است و براساس ماده ده آئین نامه فوق الذكر، تجار مكلف به درج اسم خود و شماره ثبت مربوطه در سرلوحه کاغذهای تجارتی و یادداشتها و به طور کلی هر نوع اسناد می باشند و همچنین براساس ماده ۸کنوانسیون پاریس که برای تمامی کشورهای عضو کنوانسیون از جمله ایران و فرانسه لازم الاجراء است، نام تجاری بدون آنکه الزامی به تسلیم اظهارنامه یا ثبت آن باشد، در کلیه کشورهای اتحادیه حمایت خواهد شد چه جزء علامت صنعتی یا تجارتی باشد با نباشد و با التفات به ماده ۴۱ قانون ثبت احوال مصوب ۱۳۵۵/ ۴ / ۱۶و ماده ۹۹۸ قانون مدنی مصوب ۱۳۱۳ که رعایت حق تقدم نام خانوادگی و محترم شمردن آن توسط دیگران الزامی شناخته شده است و برای صاحب حق تقدم نسبت به تجاوز دیگران به این حق تقدم، حق اعتراض برقرار شده است لذا مشخص می گردد، حتی اگر نام خانوادگی شخصی توسط دیگری به عنوان علامت تجاری انتخاب شده باشد برای صاحب نام خانوادگی که تحت اسم تجاری از حمایت قانونی برخوردار شده است حق اعتراض و درخواست ابطال علامت تجاری ثبت شده وجود دارد. درایران، به موجب قانون تجارت (مواد ۵۷۹ – ۵۸۲) اسم تجاری تاجر می تواند هم «نام خانوادگی» او و هم نام تفننی او باشد. در شرایط کنونی حمایت از اسم تجاری دشوار است، زیرا ماده ۵۸۲ قانون تجارت ثبت اسم تجاری را به آیین نامه ای موکول کرده است که وزارت دادگستری باید تهیه کند و آیین نامه مزبور تا به حال به تصویب نرسیده است، بنابراین ثبت اسم تجاری در ایران مشکل است، در نتیجه اشخاصی که می خواهند نام تجاری آنها حمایت شده، محفوظ بماند اغلب آن را به عنوان علامت تجاری به ثبت می رسانند. ناگفته نماند که اگر اسم تجارتی تاجر همان نام خانوادگی او باشد، به موجب مقررات قانون سجل احوال فعلا می تواند دیگران را از استعمال آن منع کند، ولی اگر اسم تجارتی تاجر نام تفننی او باشد، این حمایت مشکل است مگر همان ثبت آن به عنوان علامت تجارتی...!

مجیدرحیمی وکیل علامت تجاری

منابع: 1- قانون :ثبت اختراعات،طرح های صنعتی وعلا ئم تجاری مصوب1386

2-حقوق تجارت دکتر ربیعا اسکینی

3-علائم تجاری در حقوق ایران دکترمحمد حسین کریمی