در چه مواردی باید دعوای ابطال علامت تجاری را مطرح نماییم ودر چه مواردی دعوای منع استفاده از علامت تجاری رامطرح کنیم؟

در بحث علائم تجاری، قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری علامت را نشان قابل رؤیتی می داند که باعث تمایز کالا یا خدمت شود.بنابراین، با نشانی قابل رؤیت مواجه هستیم که ممکن است مشتمل بر حروف، اشکال یا ترکیبی از اینها باشد. برای تصمیم گیری راجع به علامت باید تمامی اجزای علامت مدنظر قرار گیرند و با دید کلی به علامت نگاه شود. در قانون، معیار خاصی برای احراز تمایز بخشی علامت وجود ندارد و ناگزیر باید به عرف مراجعه نمود. در بسیاری از موارد اگر علامت های ترکیبی، درست به همان شیوه ای که ثبت شده اند استفاده شوند، گمراهی مصرف کننده منتفی خواهد بود." در موارد بسیاری گمراهی، ناشی از استفاده نادرست از علامت است. در مثال علامت «افتخار …»، اگر دارنده علامت دوم کلمه افتخار را به صورت بزرگ بنویسد و کلمۂ اصل را بسیار کوچک درج کند، مصرف کنندگان این علامت را با علامت «افتخار» اشتباه خواهند گرفت. به همین منظور در بسیاری از آراء صادره تاکید می شود که علامت باید به همان شکلی که به ثبت رسیده، مورد استفاده قرار گیرد. اگر علامت به شیوه نادرست استفاده شود، طرح دعوای ابطال علامت راهگشا نیست و باید دعاوی دیگری طرح شود.که در ذیل نمونه رای آورده شده است:

در دادنامه شماره ...۹۷۰۹۹۷۰۲۲۱۰۰ مورخ۱۳۹۷/۰۴/۳۱صادره از شعبه ۱۰ دادگاه تجدیدنظر استان تهران در پرونده ....۹۶۰۹۹۸۰۲۲۶۳۰۰مرتبط با علائم «افتخار» و «افتخار ….» چنین آمده است: تجدیدنظرخواهی آقای .... با وکالت .... به طرفیت آقای .... افتخار بیرق و اداره مالکیت صنعتی و ثبت علائم تجاری نسبت به دادنامه شماره .... -صادره از شعبه ۳ دادگاه عمومی حقوقی تهران که به موجب آن دعوای تجدیدنظرخواه با خواسته ابطال گواهینامه ثبت علامت تجاری شماره ...... مورخ۹۶/۵/۲تحت عنوان کلمه «افتخار ….» به فارسی به لحاظ وجود شباهت گمراه کننده با علامت تجاری شماره ..... مورخ9/8/86تحت عنوان کلمه «افتخار» به فارسی مورد پذیرش محکمه نخستین قرار نگرفته و حکم به بطلان دعوی خواهان صادر گردیده، وارد و محمول بر صحت نمی باشد و دادنامه معترض عنه به نحو صحیح و موافق مقررات صادر شده و خدشه ای به استدلال و استنباط محكمه وارد به نظر نمی رسد. تجدیدنظرخواه نیز در این مرحله از دادرسی، دلیل معتبر و محکمه پسندی که نقض دادنامه را ایجاب و اجابت خواسته را فراهم آورد ابراز نکرده و لایحه اعتراضيه متضمن جهت موجه نیست. بعلاوه علائم تجاری فوق الذکر از حیث تلفظ و کتابت و شکل و متفاوت بوده و چنانچه به همان صورت که ثبت شده اند مورد استفاده قرار گیرند سبد کالا و خدمات هر یک از طرفین بوده و گمراهی و فریب مصرف کننده عادی نیز منتفی و از طرف دیگر محتویات پرونده حکایت از آن دارد که متعاقب اعتراض تجدیدنظرخواه علامت تجاری شماره ۲۷۷۲۳۴ و اعلام عدم تمکین از سوی متقاضی ثبت معترض و طرح اعتراض در کمیسیون ماده ۱۷۰ آیین نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی علائم تجاری را در مهلت قانونی ننموده و اداره ثبت علائم تجاری آن به انصراف از اعتراض، مبادرت به علايت بنام تجدیدنظرخواه نموده است. بنابراین، دادگاه ادعای تجدیدنظرخواه را وارد و محمول برتشخیص نداده، مستند به ماده ۳۵۸ قانون آیین دارسی مدنی، ضمن رد درخواست تجدیدنظرخواهی، دادنامه تجدیدنظرخواسته را تایید می نماید. رأی صادره قطعی است.» به نظر می رسد دعوای صحیح در این خصوص، دعوا با خواسته منع استفاده از عین و مشابه علامت تجاری» است. در این خصوص دادنامه شماره .....۹۶۰۹۹۷۰۳۲۱۰۰ مورخ29/8/1396در پرونده ......۹۵۰۹۹۸۰۲۲۶۳۰۰ جالب توجه است: «تجدیدنظرخواهی آقای .... با وکالت ........بطرفیت آقای ...... با وکالت .... نسبت به دادنامه شماره ۹۶۰۳۷۳ مورخ3/5/96صادره از شعبه سوم دادگاه حقوقی که به موجب آن واخواهی تجدیدنظرخواه نسبت به دادنامه غیابی شماره ۹۵۰۱۰۲۷ -28/10/95که متضمن صدور حکم به ابطال تصدیق ثبتی تجدیدنظرخواه به شماره .......۰ - ۱۸/۹۳تحت عنوان «رستوران لوکس ….. یاس» به فارسی و منع تجدیدنظرخواه و خوانده دیگر دعوی از استفاده از علامت مشابه علامت خواهان تحت این عنوان می باشد مردود اعلام و دادنامه واخواسته را عینا تأیید و استوار گردیده است در قسمت صدور حکم بر ابطال تصدیق ثبتی علامت تجاری تجدیدنظرخواهی وارد و محمول بر صحت است و بر استنباط و استدلال دادگاه نخستین در صدور حکم بر ابطال علامت تجاری «رستوران لوکس ….. یاس» ایراد و اشکال قانونی وارد بوده و دادنامه تجدیدنظرخواسته در این قسمت مستوجب نقض است زیرا با وصف عدم مشابهت گمراه کننده بین علامت خواهان دعوی تحت عنوان «چلوکباب ……» با علامت تجدیدنظرخواه تحت عنوان «رستوران لوکس ….. یاس» درخواست ابطال علامت تجاری تجدیدنظرخواه از طرف خواهان دعوی با هیچ یک از شقوق ماده ۳۲ قانون ثبت اختراعات، طرحهای صنعتی و علائم تجاری مطابقت ندارد و عدم استفاده و استعمال علامت ثبت شده آن طور که به ثبت رسیده است از موجبات ابطال علامت تجاری نمی باشد و برابر ماده ۶ مکرر و بند ۳ ماده ۶ مکرر کنوانسیون پاريس ابطال علامتی که با سوءنیت به ثبت رسیده اند مختص ثبت عين و شبیه علامت ثبت شده قبلی می باشد و ابطال علامت تجاری بدون اینکه عین یا شبیه علامت ثبت شده قبلی باشد با ادعای ثبت علامت با سوءنیت فاقد ایراداست و برابر مقررات قانون مذکور چنانچه علامتی با سوءنیت استعمال گردد می توان تقاضای ان آن را نمود لذا دادگاه بنا به مراتب معتونه و به استناد قسمت اول ماده ۳۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی ضمن نقض دادنامه تجدیدنظرخواسته در قسمت مبحوث عنه حکم به بطلان دعوی خواهان علامت تجاری شماره ........-را صادر و اعلام می نماید و نظر به اینکه دادنامه تجدیدنظرخواسته در بخش دیگر حکم مبنی بر منع تجدیدنظرخواه از استفاده از علامت مشابه علامت خواهان تحت عنوان «چلوکباب ……» صادر و اعلام گردیده است با استنباط و استدلال صحيح وفق مقررات قانونی صادر گردیده و تجدیدنظرخواه دلیل یا مدرکی که نقض و بی اعتباری این قسمت از دادنامه را ایجاب نماید ابراز ننموده و لايحه اعتراضیه متضمن جهت موجهی نمی باشد و تجدیدنظرخواهی با هیچیک از شقوق ماده ۳۴۸ قانون آیین دادرسی مدنی مطابقت ندارد لذا دادگاه به استناد قسمت اخیر ماده ۳۵۸ قانون مورد اشاره ضمن رد درخواست تجدیدنظرخواهی این بخش از دادنامه تجدیدنظرخواسته را تأیید می نماید. رأی صادره قطعی است.»

مجید رحیمی وکیل علامت تجاری

(برای مطالعه رأی بدوی دادنامه مذکور ر.ک: امی، محمدحسن، مالکیت فکری در رویه قضایی ایران (جلد اول: علامت تجاری)، تهران: میزان، ۱۳۹۹،